Ośrodek Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej

Profesor nadzwyczajny w Katedrze Krytyki Współczesnej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. nadzwyczajny w Instytucie Badań Edukacyjnych w Warszawie. Krytyk literacki i filmowy.

Zajmuje się głównie współczesną poezją polską, jakkolwiek jego zainteresowania są szersze i obejmują teorię oraz praktykę interpretacyjną literatury i filmu różnych epok. Brał udział w badaniach życia literackiego międzywojennego Wilna. Jest badaczem edukacji, teoretykiem procesu dydaktycznego i twórcą narzędzi dydaktycznych do nauczania języka polskiego w szkole. Wykładał na uczelniach zagranicznych: visiting professor na uniwersytetach amerykańskich: University of Rochester (1996) i Central Connecticut State University (2001), lektor języka polskiego na Université de Borgogne oraz nauczyciel języka polskiego w liceum w Dijon we Francji (1997-1999), prowadził pojedyncze wykłady na kilku uniwersytetach zagranicznych (m.in. Harvard University, Paris IV La Sorbonne, Uniwersytet Wileński i Uniwersytet Pedagogiczny w Wilnie). Członek redakcji pisma „NaGłos” w latach 1990- 1997 oraz pism „Edukacja” (od 2011) i "Polonistyka. Innowacje" (od 2015).

Przewodniczący Rady Konsultacyjnej Ośrodka Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej na Wydziale Polonistyki UJ oraz członek Rady Centrum Badań Edukacyjnych i Kształcenia Ustawicznego na Wydziale Polonistyki UJ.

Na Wydziale Polonistyki prowadzi zajęcia z literatury po 1989 roku oraz warsztaty krytyczne.

Publikacje:

Książki

Świat poezji Stanisława Barańczaka, Universitas, Kraków 1995.

Małgorzata Musierowicz i Borejkowie, Universitas, Kraków 1999.

Wariacje metafizyczne, Universitas, Kraków 2007.

Poezja i pamięć. O trzech poematach Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta i Adama Zagajewskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.

Podręczniki

Opowieść o człowieku. Język polski, klasa 1 – 3 liceum. Współautorzy: Dariusz Pasieka, Barbara Pędracka, Znak, Kraków 2002–2005.

Krzysztof Biedrzycki, Ewa Jaskółowa, Ewa Nowak, Świat do przeczytania. Kultura, język dialogi. Język polski. Liceum i technikum. Klasa 1-3, Stentor, Warszawa 2012 – 2015.

Redakcje prac zbiorowych

Stanisław Barańczak, Zaufać nieufności. Osiem rozmów o sensie poezji, Wydawnictwo m, Kraków 1993 (redakcja zbioru wywiadów).

Stulecie skamandrytów. Materiały z konferencji w Krakowie w 1994 roku, Universitas, Kraków 1995 (redakcja naukowa wespół z Włodzimierzem Maciągiem).

Poezja i poeci w Wilnie. Materiały z konferencji w Wilnie w 1999 roku, Universitas, Kraków 2003 (redakcja naukowa wespół z Tadeuszem Bujnickim).

Żagary. Środowisko kulturowe grupy literackiej, red. Tadeusz Bujnicki, Krzysztof Biedrzycki, Jarosław Fazan, Kraków 2009.

Doświadczenie lektury. Krytyka literacka i dydaktyka literatury wobec wyzwań interpretacji, red. K. Biedrzycki i A. Janus-Sitarz, seria: „Edukacja nauczycielska polonisty”, Universitas, Kraków 2012.

Formacja 1910. Biografie równoległe, red. Krzysztof Biedrzycki i Jarosław Fazan, Universitas, seria Krytyka XX i XXI wieku, Kraków 2013.

Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra, red. Krzysztof Biedrzycki, Witold Bobiński, Anna Janus-Sitarz, Renata Przybylska, Kraków 2014, tom 1-3.

Fundamenty czy fundamentalizmy? Antyk grecko-rzymski i Biblia w szkole, red. Krzysztof Biedrzycki i Ewa Jaskółowa, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2015.

Współautorstwo raportów

Społeczeństwo w drodze do wiedzy. Raport o stanie edukacji, Warszawa 2011.

Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów OECD PISA. Wynik badania 2009 w Polsce, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2011.

Diagnoza kompetencji gimnazjalistów 2011. Raport, IBE, Warszawa 2012.

Diagnoza kompetencji gimnazjalistów 2012. Raport, IBE, Warszawa 2013.

Szkoła samodzielnego myślenia. Raport, IBE, Warszawa 2013.

Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów OECD PISA. Wynik badania 2012 w Polsce, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2014.

Kompetencje komputerowe i informacyjne młodzieży w Polsce. Raport z międzynarodowego badania ICILS, IBE, Warszawa 2015.

Badanie przedmaturalne. Raport, IBE, Warszawa 2015.

Badanie umiejętności szóstoklasistów. Raport, IBE, Warszawa 2015.

Badanie dydaktyki języka polskiego i literatury w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej. Raport, IBE, Warszawa 2015.

Rozdziały w publikacjach zbiorowych

Przedmowa, w: Stanisław Barańczak, Etyka i polityka, Kraków 2009.

Między „Słowem” a „Kurierem”. Żagaryści w wileńskiej prasie codziennej, w: Żagary.

Środowisko kulturowe grupy literackiej, red. Tadeusz Bujnicki, Krzysztof Biedrzycki, Jarosław Fazan, Kraków 2009.

„La toison d’or du néant”. „Rien, comme quelque chore, arrive n’importe où”. Zbigniew Herbert et Philip Larkin, trad. de Brigitte Gautier, w: Herbert. Poète polonaise 1924-1998, sous la direction de Brigitte Gautier, Paris 2009.

Polityka i poetyka. Stanisław Barańczak, w: PRL – świat (nie)przedstawiony, red. Agnieszka Czyżak, Jan Galant. Marcin Jaworski, Poznań 2010.

Kazimierz Wyka pisze o Czesławie Miłoszu. Poetyka i poetyczność tekstu krytycznego, w: Formacja 1910. Świadkowie nowoczesności, red. D. Kozicka, T. Cieślak-Sokołowski, Universitas, Kraków 2011.

U siebie, nie u siebie, czyli wszędzie. Literacki obraz nowoczesnego Żyda jako antycypacja kondycji ponowoczesnej, w: Literatura polsko-żydowska. Studia i szkice, red. E. Prokop-Janiec i S. J. Żurek, Księgarnia Akademicka, Kraków 2011.

Prywatny Polak szuka swojej tożsamości albo literackie zmagania ze światem nowoczesnym i ponowoczesnym. Szkic krytyczny o literaturze najnowszej, w: Szkolna lektura bliżej teraźniejszości, red. Anna Janus-Sitarz, Kraków 2011.

Biografia – spotkanie z człowiekiem, spotkanie z tekstem, w: Twórczość i tworzenie w edukacji polonistycznej, red. A. Janus-Sitarz, Universitas, Kraków 2012.

Melancholia poety, w: Teodor Bujnicki. Ostatni bard Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. T. Bujnicki, Książnica Podlaska, Białystok 2012.

Poland, Poetry of, w: The Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics, Fourth Edition, editor in chief Roland Greene (Stanford University), Princeton University Press 2012.

Krytyk jako nauczyciel, w: Doświadczenie lektury. Krytyka literacka i dydaktyka literatury wobec wyzwań interpretacji, red. K. Biedrzycki i A. Janus-Sitarz, seria: „Edukacja nauczycielska polonisty”, Universitas, Kraków 2012.

Interpretacja – szkoła rozumienia, w: Dydaktyka literatury i języka polskiego. Stan badań i perspektywy badawcze, red. Sławomir Jacek Żurek i Anna Adamczuk-Stęplewska, Lublin 2012.

Inicjacja do kultury wysokiej w edukacji polonistycznej. Podstawa programowa wobec wyzwań współczesności, w: Wokół nowej podstawy programowej w szkole, red. Krystyna Choińska i Małgorzata Pachowicz, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie 2013.

Brandsteatter i Twardowski, w: Formacja 1910. Biografie równoległe, red. Krzysztof Biedrzycki i Jarosław Fazan, Kraków 2013.

„dopiero po jakimś czasie brak nam słów”, wstęp w: Adam Wiedemann, Antologia, seria Poezja polska, kolekcja Hachette, Warszawa 2013.

Sprostać przedstawieniu świata, wstęp w: Julian Kornhauser, Antologia, seria Poezja polska, kolekcja Hachette, Warszawa 2013.

Stanisław Barańczak – nowoczesny, w: Nowoczesność w polonistycznej edukacji. Pytania, problemy, perspektywy, red. Anna Pilch, Magdalena Trysińska, Kraków 2013.

Udręczenie ciała w „Soli ziemi” Józefa Wittlina, w: Etapy Józefa Wittlina, red. W. Ligęza, W.S. Wocław, Kraków 2014.

Stanisław Barańczak Hi-Fi. Antynomia modernistycznej estetyki, w: Odnawianie modernizmu. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka 24 (44), Poznań 2014.

Przeczytane w tłumaczeniu. Czy polski uczeń naprawdę czyta Szekspira?, w: Szkolna polonistyka zanurzona w języku, red. Anna Janus-Sitarz, Ewa Nowak, Kraków 2014.

Nasi uczniowie. Co o nich wiemy?,  w: Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra, red. Krzysztof Biedrzycki, Witold Bobiński, Anna Janus-Sitarz, Renata Przybylska, Kraków 2014.

Dlaczego musimy pytać o fundamenty? Kłopoty z inicjacją do kultury antycznej i biblijnej, w: Fundamenty czy fundamentalizmy? Antyk grecko-rzymski i Biblia w szkole, red. Krzysztof Biedrzycki i Ewa Jaskółowa,  Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2015.

Księdza Lutra myślenie o filmach, Polsce, człowieku i Bogu, w: Ks. Andrzej Luter, Kino wiecznie młode, NCK Warszawa 2015.

Pamflet, parodia donosu, unieśmiertelnienie. O „Książkach najgorszych” Stanisława Barańczaka, w: W ogrodzie świata. Profesorowi Aleksandrowi Fiutowi na siedemdziesiąte urodziny, red. Łukasz Tischner i Józef Wróbel, WUJ, Kraków 2015.

Olbrzym i karzeł. Pytania o naród, człowieka i uniwersalizm, „Więź”, 2016, nr 1.

Codzienność i bunt, w: Rzeczy do nazwania. Wokół Kornhausera, red. Adrian Gleń, Jakub Kornhauser, Poznań 2016.

Artykuły w czasopismach

Z PRL-u w ponowoczesność, „Znak” 2009, nr 5.

Rana (rec.: film Tatarak, reż Andrzej Wajda), „Znak” 2009, nr 10.

Gra sensu i nonsensu. Poważna i nie-poważna poezja Barańczaka scalona, „Dekada Literacka” 2009, nr 5/6.

Błoński gadany i napisany, „Znak” 2010, nr 3.

Literatura inaczej przeczytana, „Więź” 2011, nr 5-6.

Niepewność, życie i literatura. O dziennikach Jarosława Iwaszkiewicza, „Dekada Literacka” 2011, nr 1-2.

Śmiech i granice języka. Humorystyczne wiersze Stanisława Barańczaka i Wisławy Szymborskiej, „Konteksty Kultury” 2011, nr 7.

Czy biografia może być dyskretna? (rec. A. Bikont, J. Szczęsna, Pamiątkowe rupiecie. Biografia Wisława Szymborska), „Nowa Dekada Krakowska”, 2012, nr 1-2.

Tego nie robi się kotu. Na pożegnanie Wisławy Szymborskiej, „Więź”, 2012, nr 4.

Nowoczesność, która boli (rec. T. Burek, Niewybaczalne sentymenty), „Więź”, 2012, nr 7.

Moje Lalki. W setną rocznicę urodzin Bolesława Prusa (o lekturach Lalki), „Wiadomości Literackie”, 2012, nr 1.

Straszno i śmieszno. Balladyna Juliusza Słowackiego i jej lektura w szkole, „Postscriptum Polonistyczne”, 2012, nr 2.

Dom, kobiety, kultura. O powieściach Małgorzaty Musierowicz, „Nowa Dekada Krakowska”, 2014, nr 1/2.

Śmierć. Nie, to niepoważne, nie przyjmuję tego do wiadomości (wspomnienie o Stanisławie Barańczaku), „Nowa Dekada Krakowska”, 2015, nr 1/2.

Ksiądz (nie tylko) od Witkacego, „Więź” 2017, nr 4 (recenzja książki „Powiernik Witkacego. Pisma rozproszone ks. Henryka Kazimierowicza”).

Gęby Gombrowicza, „Więź” 2018, nr 1.

Kogo kształcimy? (polemika), „Refleksje” 2018, nr 2.

Stala czyta Świetlickiego: o jednej recenzji, „Nowa Dekada Krakowska”, 2018, nr 1.